1896-1904 yillari arasinda yazilan Haci Murat, büyük Rus yazari Tolstoyun olgunluk dönemi romanlari arasinda yer aliyor. Haci Murat, on dokuzuncu yüzyil Kafkas halklari arasinda efsanelesen, Seyh Samille davalidir. Yurt edinme, hayata tutunma, bagimsizlik, tutsaklik, ihanet ve iktidar sarmalinda bicimlenen bir davanin kahramanidir. Zayifliklarinin ve gücünün farkinda bir kahraman. Acimasiz bir cografyanin genis yürekli insanlari arasindaki iktidar mücadelesinde taraf olmak zorunda kalmistir; Ruslari da sevmez, Seyh Samili de. Seceneksiz kalmak, bütün duygulardan arinmanin baslangici ve sonucu belki de. Savas bazi insanlarin kaderidir. Tipki inanmasa da taraf olmak zorunda kalmak gibi. Aslolansa direnmek. Her kosulda direnmek ve ayakta kalmak. Tolstoy, ölümüne direnen bir kahramani yazarak sonsuza tasiyor.
